Het gebruik van ISO in fotografie kan soms verwarrend zijn voor nieuwe fotografen. Veel fotografen vermijden ten koste van alles hoge ISO-instellingen omdat ze bang zijn om teveel ruis in hun foto's te creëren.
Hoewel dit tot op zekere hoogte een gezonde angst is, zijn er situaties waarin hoge ISO's praktisch zijn en zelfs fantastische beelden opleveren. We zijn er om u te helpen uw angst voor het gebruik van een hoge ISO in fotografie te overwinnen door het concept van gevoeligheid te verkennen en de situaties waarin hoge waarden nodig zijn.
Wat is ISO in fotografie?
Bij digitale camera's worden beelden gemaakt nadat de sensor licht ontvangt en een elektrisch signaal genereert dat vervolgens wordt omgezet in een digitaal signaal.
Naast vele andere factoren, helpt de hoeveelheid licht die elke fotoreceptor (pixel) ontvangt, bij het bepalen van de sterkte van het elektrische signaal.
Sluitertijd en diafragma bepalen hoeveel licht de sensor ontvangt. Bij filmcamera's heeft laaggevoelige film meer licht nodig dan hooggevoelige film om een beeld te produceren.
Film met een hoge gevoeligheid is daarom een betere optie voor situaties met weinig licht, terwijl film met een lage gevoeligheid de voorkeur heeft wanneer er veel licht is of wanneer u lange belichtingen gebruikt.
Digitale camera's werken op een vergelijkbare manier. Aangezien je de sensor niet tussen opnames kunt veranderen, heeft de sensor een 'basisgevoeligheid' die je kunt wijzigen door 'versterking' of versterking op het signaal toe te passen. Deze basiswaarde is doorgaans de laagste 'native' gevoeligheidsinstelling die beschikbaar is.
Het toepassen van versterking zal echter ook ruis in het beeld introduceren.
Wat is ruis?
Er zijn twee soorten ruis in digitale afbeeldingen, luminantie en chroma. Luminantie verwijst naar de helderheid van gekleurde pixels en lijkt een beetje op de korrel die je ziet in zwart-witfilm. Dit gebeurt wanneer er een verschil is in de helderheid van pixels die dezelfde tint zouden moeten hebben.
Chromaruis kan eruit zien als afzonderlijke kleurpunten of grote kleurvlekken. Het zijn die gekleurde vlekken die je kunt zien in afbeeldingen met een hoge gevoeligheid, vooral in de schaduwen.
Zelfs nadat de chromaruis is verwijderd, blijft de luminantieruis doorgaans achter.
ZIE MEER: 8 tips voor nachtfotografie die je voor altijd zult gebruiken
Wat zijn native en uitgebreide ISO-instellingen?
Een 'native' of standaard gevoeligheidsbereik omvat doorgaans waarden van ongeveer ISO 100 of ISO 200 tot ISO 6400, waarbij sommige camera's zelfs nog hoger gaan. De meeste camera's met verwisselbare lenzen hebben deze ingebouwde gevoeligheid.
Camerafabrikanten stellen dit bereik in door te bepalen welke ISO-instellingen beelden produceren die goed genoeg zijn voor gemiddeld, dagelijks gebruik. Alle ruis die het gevolg is van hogere ISO-instellingen wordt door de maker van de camera geacht binnen de acceptabele limieten te vallen.
Als u de uitbreidingsinstellingen in het menu kiest, wordt het gevoeligheidsbereik hoger of lager, maar het betekent ook dat de resulterende afbeelding niet voldoet aan de normen van de fabrikant. Hoewel deze instellingen hun nut hebben, worden ze meestal alleen gebruikt in moeilijke situaties waarin het belangrijker is om gewoon een foto vast te leggen, ongeacht de kwaliteit ervan.
Experimenteer met de hoge gevoeligheidsinstellingen van uw camera om vertrouwd te raken met de kwaliteit van de beelden die deze zal produceren. Op deze manier weet je hoe hoog je kunt gaan zonder veel kwaliteit op te offeren, en op welk punt je moet inpakken omdat de omstandigheden te donker zijn.
Verrassend genoeg is het niet ongebruikelijk dat fotografen experimenteren met hoge gevoeligheidsinstellingen in omstandigheden die veel helderder zijn dan ze echt nodig hebben.
Aangezien ruis bij goed licht niet zo'n groot probleem is, geeft dit geen nauwkeurig beeld van hoe de camera zal presteren. Je moet je camera echt uitdagen met weinig licht en schaduwen om een goed idee te krijgen van de prestaties bij hoge gevoeligheidsinstellingen.
Wanneer je de prestaties van je camera aan het verkennen bent, is het daarom absoluut noodzakelijk dat je opnamen maakt onder dezelfde omstandigheden die hogere ISO-instellingen vereisen.
ZIE MEER: Wat is een histogram in fotografie? Veelgestelde vragen beantwoord
Zijn de laagste ISO-waarden de beste?
Hoewel het waar is dat lage gevoeligheidsinstellingen de beste beeldkwaliteit produceren wanneer u bewegende onderwerpen fotografeert bij voldoende licht (of u een statief gebruikt), betekent dit niet dat het gebruik van een lage expansie-instelling u nog beter zal doen.
Instellingen zoals ISO 50 of ISO 32 geven u doorgaans een beeld van slechtere kwaliteit dan wanneer u gewoon de basisgevoeligheidsinstelling gebruikt. Hoewel details er meestal niet onder lijden, zullen de ruisniveaus waarschijnlijk hoger zijn en kan het dynamische bereik negatief worden beïnvloed.
Dergelijke lage waarden worden geleverd om in bepaalde situaties grotere diafragma's of iets langere sluitertijden mogelijk te maken. Het komt erop neer dat het gebruik van deze instellingen niet noodzakelijkerwijs de technisch meest correcte afbeelding oplevert, maar het kan uw afbeelding onder de juiste omstandigheden aantrekkelijker maken.
Fotograferen bij weinig licht
De meest voorkomende omstandigheid voor hoge gevoeligheidsinstellingen is weinig licht. Als je geen statief bij je hebt, kan een hoge ISO-instelling je helpen onscherpte door camerabewegingen te voorkomen door een kortere sluitertijd te gebruiken.
Over het algemeen is een beetje ruis beter dan onscherpte. Wanneer de lichtniveaus beginnen af te nemen, moet u de gevoeligheid mogelijk een beetje verhogen om extreem lange belichtingstijden te omzeilen. Dit geldt niet alleen voor opnamen uit de hand, maar ook voor camera's op een statief.
Een snel bewegend onderwerp fotograferen
Je hebt een korte sluitertijd nodig als je scherpe foto's wilt maken van bewegende onderwerpen, dus het is belangrijk om te begrijpen hoe snel je hiervoor nodig hebt.
Als je bijvoorbeeld voetballers fotografeert, heb je waarschijnlijk een belichtingstijd van 1/1000 sec of meer nodig om hun beweging te bevriezen. Hoewel dit een verhoging van het gevoeligheidsniveau betekent, moet u er rekening mee houden dat een gefocust beeld met een beetje ruis de voorkeur heeft boven een wazig beeld.
Een lange lens gebruiken
Lange telelenzen kunnen camerabewegingen vergroten, wat betekent dat je een snellere sluitertijd nodig hebt als je ze gebruikt. Een goede vuistregel is om een sluitertijd te gebruiken die minimaal 1 seconde is gedeeld door de effectieve brandpuntsafstand.
Met een 300 mm-lens op een APS-C Canon SLR betekent dit dat je een sluitertijd gebruikt van minimaal 1/480 sec, of vaker 1/500 sec.
Op zonnige zomerdagen is dit geen probleem, maar tijdens de donkere winter zul je waarschijnlijk de ISO-instellingen iets omhoog moeten duwen om scherpe resultaten te krijgen.
Omgaan met lawaai
Ruisonderdrukkingssystemen zijn nu in camera's ingebouwd om het probleem te helpen bestrijden. U kunt deze systemen doorgaans aanpassen om meer of minder ruis te maskeren.
Hoewel de meeste van deze ingebouwde systemen hun werk redelijk goed doen, hebben ze de neiging een beetje overijverig te zijn, wat resulteert in een vermindering van de algehele kleurverzadiging of vlekkerige details.
U kunt het beste onbewerkte bestanden opnemen. Op deze manier kunt u elk bestand afzonderlijk verwerken en de gebruikte hoeveelheid ruisonderdrukking aanpassen om de juiste balans tussen detail en zichtbaarheid van ruis te bereiken.
De Nik Collection Dfine-tool van Google is gespecialiseerd in ruisonderdrukking. Hiermee kunt u ruis selectief in een afbeelding verminderen. Soortgelijke resultaten kunnen worden bereikt met veel opties voor fotobewerkingssoftware die lagen ondersteunen.
LEES MEER
Wat is een spiegelloze camera:belangrijkste technologie uitgelegd
Wat is beeldverhouding in fotografie