Visionairs? Profeten? genieën? Of gewoon mensen die toevallig op het juiste moment op de juiste plaats waren? Hoe je ze ook noemt, de pioniers van de consumentenvideo-industrie hebben de manier waarop we video maken veranderd. Ze hebben ons VHS, goedkope video-editors, desktopvideo en een hele reeks andere innovaties opgeleverd die videomakers nu als vanzelfsprekend beschouwen.
We kunnen veel leren van de verhalen van deze risiconemers en innovators. Elk is een verhaal van een bescheiden begin, koppig doorzettingsvermogen en uiteindelijke triomf, verteld door gewone mensen zoals jij of ik.
Wat volgt is een korte hervertelling van drie van dergelijke verhalen. Hoewel de pioniers in deze verhalen uit heel verschillende achtergronden komen, hebben ze allemaal drie dingen gemeen:een griezelig vermogen om te weten wat consumenten willen, een niet-aflatende wens om het hen te brengen tegen een prijs die ze zich kunnen veroorloven en een gezonde dosis geluk .
Dus bereid je voor op een reis naar het verleden, terug naar een tijd dat er geen broodrooster, geen MX-1, zelfs geen camcorder of videorecorder was...
JVC en het Video Home-systeem
Vijfentwintig jaar geleden ontmoetten vertegenwoordigers van drie bedrijven in consumentenelektronica elkaar in Osaka, Japan, achter gesloten deuren op een beurs; het onderwerp van discussie was er een die uiteindelijk de manier zou veranderen waarop mensen hun televisies gebruiken.
De bedrijven waren Matsushita, Sony en JVC, en het onderwerp van discussie was de consumentenvideorecorder.
Tot nu toe waren pogingen om een videorecorder te maken die de massa in grote hoeveelheden zou kopen, mislukt. De 3/4-inch machines die Sony en JVC hadden aangeboden, waren gewoon te omvangrijk en te duur (ongeveer $ 2500 in 1970 US dollars) om een waardige reactie van de consument op te wekken. Dus besloten de drie bedrijven iets te doen wat grote consumentenelektronicabedrijven zelden doen:technologie delen. Het doel:een 3/4-inch videorecorder en camera voor consumenten.
Sony bracht een prototype mee van hun U-Matic, een ontwerp dat gebruikmaakte van een 3/4-inch cassette. De onuitgesproken boodschap die deze presentatie overbracht, was dat Sony, een leider in professionele 3/4-inch apparatuur, het voortouw wilde nemen op de consumentenmarkt voor videorecorders.
Onder de aanwezigen op deze bijeenkomst waren twee slimme jonge medewerkers van JVC. Een van hen, Yuma Shiraishi, was een slimme, zachtaardige jonge ingenieur; de andere, Shizuo Takano, was bedreven in organisatie en management. Deze mannen deelden Sony's enthousiasme voor een doorbraak op het gebied van videorecorders voor consumenten, maar zoals de maanden die volgden duidelijk zouden laten zien, waren ze niet van plan Sony's voorbeeld te volgen.
Niet lang na de top in Osaka werd het duidelijk dat 3/4-inch-technologie, die al lang werd gebruikt in video-uitzendingen, niet de manier was om de harten van videoconsumenten te winnen. Shiraishi en Takano besloten daarom om de videorecorder voor thuis opnieuw te ontwerpen.
Maar voordat ze dit deden, hielden ze een brainstormsessie om de voorwaarden voor een succesvolle videorecorder thuis uit te werken. Deze sessie resulteerde in een lijst van twaalf kenmerken die hun ontwerp moest bevatten om succesvol te zijn.
De Twaalf Geboden
- Het apparaat moet kunnen worden aangesloten op een gewone tv.
- Het moet dezelfde beeldkwaliteit hebben als een gewone tv-ontvanger.
- Het moet een minimale opnametijd van 2 uur hebben (zodat het speelfilms kan opnemen).
- Het moet compatibel zijn met de videorecorders van andere fabrikanten (verwisselbare tape, enz.).
- Het moet een breed scala aan functies hebben (videocamera aansluiten, enz.).
- Het moet betaalbaar zijn.
- Het moet eenvoudig te bedienen zijn.
- Het moet lage gebruikskosten hebben (tape, enz.).
- Het moet gemakkelijk te vervaardigen zijn.
- Het moet verwisselbare onderdelen hebben.
- Het moet gemakkelijk te onderhouden zijn.
- Het moet dienen als een zender van informatie en cultuur.
Deze twaalf vereisten zouden het team van JVC in de loop van de maanden een focus geven. Takano en Shiraishi zorgden er persoonlijk voor dat het project op schema bleef en hielden deze principes in gedachten.
Terwijl het VCR-project zich ontwikkelde, namen de twee mannen verschillende rollen op zich. Shiraishi werd de belangrijkste uitvinder en verzamelde en leidde de knapste geesten die hij kon vinden. Takano gaf het team een bijna militaire uitstraling; zijn voorbeeld van vasthoudendheid en durf droeg hen team door moeilijke tijden.
Op een bijzonder dieptepunt riep Takano ze allemaal bij elkaar om een vraag te stellen:"Zijn jullie allemaal bereid om samen met mij zelfmoord te plegen?" Met 'zelfmoord plegen' bedoelde hij in zakelijke zin, niet letterlijk. Toch was de verwijzing naar de Japanse militaire traditie hen niet ontgaan. Een man verliet het team; voor de rest was het alles of niets.
Het kostte het team een paar jaar om met een prototype te komen dat aan al hun twaalf vereisten voldeed. Toch hadden ze nog één groot obstakel te overwinnen. Sony had zelf een indrukwekkend prototype van een videorecorder voor thuis ontwikkeld. Het heette Beta en vanaf 1974 was het veel dichter bij de marktrijpheid dan het Video Home-systeem van JVC.
Dat jaar riepen Sony-functionarissen nog een top bijeen. Deze keer was het om hun concurrenten de nieuwe Beta-machine te laten zien. Shiraishi en Takano woonden de bijeenkomst met enige schroom bij. Wat als al hun inspanningen voor niets waren geweest? Met hun eigen videorecorder nog achttien maanden van productie, moesten de twee mannen rekening houden met de mogelijkheid van een nederlaag. Ze moesten overwegen of ze rechtstreeks met Sony moesten concurreren, of hun voorbeeld moesten volgen en zelf bètaproducten moesten produceren.
Sony's presentatie liet de twee mannen zien dat Beta aan veel van de twaalf vereisten kon voldoen die JVC voor hun eigen videorecorder had uiteengezet. In veel opzichten was het product van Sony superieur aan dat van henzelf. Maar toen ze hoorden van de functies van Beta, viel er één in het bijzonder op.
Banden van een uur. Beta zou tapes van een uur gebruiken.
De eerste productierun van Sony's nieuwe machine zou niet in staat zijn om een speelfilm op een enkele band op te nemen. Shiraishi en Takano hadden hun mening; JVC zou deze kier in het pantser van hun tegenstander de komende jaren met groot voordeel uitbuiten.
We weten allemaal wat er daarna gebeurde. Eind jaren zeventig woedde er een lange en bittere oorlog tussen de twee formats. In 1980 overtrof het Video Home System (VHS) de bèta in verkochte eenheden. En in 1985 maakte meer dan 80 procent van de videorecorders ter wereld gebruik van VHS-technologie.
Meer productietools, alstublieft
Tegen 1986 waren thuisvideorecorders in de ontwikkelde landen van de wereld bijna net zo gewoon geworden als 33 1/3 toeren platenspelers. Maar videorecorders waren niet de enige manier waarop mensen thuis video gebruikten. Een paar jaar eerder was er een nieuwe factor in de wereldvideomix gegooid:de camcorder.
Met de groei van de camcorderindustrie voor consumenten begon het gezicht van homevideo te veranderen. Nu wilden mensen niet alleen video's bekijken; ze wilden er zelf een maken.
Maar toen die duizenden nieuwe camcorderbezitters hun eerste camcorder kochten en begonnen met opnemen, werd één ding al snel duidelijk:je moest je video's bewerken als je een fatsoenlijk eindproduct wilde. Natuurlijk kunt u uw videorecorder op de camcorder aansluiten en op die manier bewerken. Maar zou het niet fijn zijn als je als consument de beschikking zou hebben over dezelfde apparatuur die de profs gebruikten om video te maken?
Mark Haun, een jonge Californische ondernemer, vroeg zich hetzelfde af. Vanaf 1986 had hij al het brede scala aan mogelijkheden gezien dat de videorecorder voor thuis bezat. Hij en zijn partner, Michael D'Addio, begonnen een bedrijf dat de videorecorder gebruikte voor een niet-videotoepassing:back-up van de harde schijf van een computer op videoband.
Maar Mark wilde een apparaat waarmee hij zijn video's gemakkelijk kon bewerken. Mark had in zijn garage gesleuteld en een paar oude Panasonic videorecorders uit elkaar gehaald en een apparaat in elkaar gezet dat hij gebruikte om video's van zijn kinderen te bewerken. Dit liet hem twee dingen zien:de noodzaak van een dergelijk apparaat en het gemak waarmee het kon worden vervaardigd.
Mark en Michael, die het onbenutte potentieel zagen voor een videobewerkingsproduct voor consumenten, besloten Videonics op te richten, een bedrijf dat deze niche in de markt zou vullen.
Maar wat zou hun eerste product zijn? Marks knutselwerk in de garage leverde uiteindelijk het antwoord op:de Direct-Ed.
Direct-Ed:het werkt
"Het is verbazingwekkend dat de Direct-Ed überhaupt werkt", grapte een recensent in reactie op het nieuwe product. Zijn punt was niet zozeer dat de Direct-Ed aan kwaliteit ontbrak; hij verwees naar de poging van het jonge bedrijf om alles wat een homevideo-editor zou willen in één klein doosje te stoppen.
Mark Haun zelf is het eens met de opmerkingen van de recensent. "Onze vroege problemen waren van onze eigen makelij. We probeerden te veel te doen met één product. Het was computergestuurd en er waren aangepaste chips en software nodig om het te laten werken."
Desondanks verkocht de Direct-Ed 100.000 exemplaren. Geen doorslaand succes, maar respectabel voor het eerste verblijf van een klein bedrijf in de wereld van consumentenelektronica.
In die begindagen ondervonden Mark en Michael veel van de typische problemen waar jonge bedrijven mee te maken krijgen als ze voor het eerst opstarten. Mark herinnert zich enkele zeer frustrerende momenten in het productontwikkelingsproces. "Maar we hebben er altijd van genoten. Het is net alsof je een baby krijgt. Als je er middenin zit, zweer je dat je het nooit meer zult doen."
Een paar jaar lang worstelde het bedrijf zoals de meeste nieuwe bedrijven. Ze hadden een product nodig dat de bal echt aan het rollen zou brengen en wat inkomsten zou opleveren. Het bleek dat dat product geen redacteur was; het was een titel. De TitleMaker 1 heeft Videonics van een nauwelijks succesvol bedrijf tot een groot succes gemaakt. Wat waren de geheimen van het succes? "Elegantie en pure functionaliteit", zegt Mark.
Een andere reden voor het succes was het veranderende gezicht van consumentenvideo. Een gloednieuwe categorie videomakers was in aantocht, een die zich uitstrekte over de grens tussen professional en consument:de prosumer. Deze videomakers wilden niet alleen hun kinderen opnemen met hun camcorder, ze wilden wat extra geld verdienen met het fotograferen van bruiloften, wettelijke verklaringen en al het andere waarvoor mensen hen wilden betalen.
Maar de meesten van hen konden de hoogwaardige uitrusting die de profs gebruikten niet betalen. Zeker, naarmate het bedrijf van prosumers groeide, konden ze zeker een switcher en/of een generator voor speciale effecten gebruiken. Maar wie zou een fatsoenlijk product maken tegen een prijs die de gemiddelde prosument zich kan veroorloven?
Videonics zag opnieuw de behoefte en vulde deze met de MX-1 audio/video mixer. Dit was waar veel prosumenten op zaten te wachten:een kwaliteitsswitcher, SEG en mixer die consumenten en prosumenten konden kopen voor minder dan de gemiddelde prijs van een Hi8-camcorder.
Wat is het resultaat van het succes van Videonics? De producten die ooit alleen voor de pro's beschikbaar waren, zijn nu algemeen verkrijgbaar tegen consumentenprijzen. De tools die videomakers gebruiken om hun product te verbeteren, zowel professioneel als persoonlijk, zijn gemeengoed geworden. En hoewel deze producten in de huidige markt van veel verschillende fabrikanten komen, was er een tijd dat de videomaker voor consumenten alleen een camera en videoband had om mee te werken. Dat is nu allemaal veranderd, grotendeels dankzij de inspanningen van Videonics.
De DTV-revolutie
Mark Haun is niet de enige ondernemer die ervan droomde om meer macht in handen te geven van videomakers voor consumenten. Tim Jenison herinnert zich ook de tijd dat het bewerken van videobanden de enige taak was van de professional, en videohobbyisten (zoals hijzelf) alleen konden dromen van goedkope montageapparatuur.
Voor Tim was dit een tijd waarin de camera (videocamera) nog gescheiden was van de corder (videorecorder). Het was ook een tijd waarin IBM-computers bogen op vierkleurenafbeeldingen en de Mac een ondoorgrondelijke kleine verzegelde doos was. Thuiscomputers boden destijds niet veel hulp voor de videomaker. Natuurlijk kunnen ze decks besturen en je helpen met het schrijven van scenario's of andere ondergeschikte, op tekst gebaseerde taken. Ze hadden gewoon niet de hardwarekracht om een fatsoenlijke manipulatie van videobeelden uit te voeren.
Dit weerhield Tim er niet van om in 1979 zijn eerste softwareproduct te ontwikkelen, een tekengenerator voor thuiscomputers. Toch droomde hij van een tijd waarin de homecomputer en de homevideocamera zouden samensmelten.
Toen werd begin jaren tachtig een product ontwikkeld dat Tim een vehikel zou geven voor zijn computer-/video-ideeën. Commodore kwam uit met de Amiga, een thuiscomputer die duizenden kleuren ondersteunt en een NTSC-signaal uitzendt zonder extra hardware (iets dat de meeste Macs en pc's nog steeds niet zullen doen). Desalniettemin zou het nog een paar jaar duren voordat iemand de mogelijkheden van de Amiga zou benutten voor het maken van video's.
Waarom heeft Commodore de Amiga gemaakt met zo'n geweldige grafische capaciteit? Omdat ze het oorspronkelijk voorzagen als een krachtige spelmachine. Ze wilden dat gebruikers hem rechtstreeks op hun tv konden aansluiten, net als de populaire Nintendo- of Atari-machines van die tijd.
Tim herinnert zich dat hij over de videomogelijkheden van de Amiga had gelezen voordat deze voor het publiek werd vrijgegeven. Toen hij het potentieel van de machine als videoapparaat zag, stond hij niet alleen op een lijst als een van de eerste Amiga-bezitters waar dan ook; hij liet alles vallen wat hij aan het doen was en richtte zijn desktopvideobedrijf NewTek op.
Wit, tarwe of rogge?
NewTeks eerste product, de DigiView still-frame videodigitizer, was een groot succes. In die tijd was het de bestverkochte videodigitalisator voor elk computerplatform. Het was zelfs een van de weinige consumentenproducten die in staat was om een digitaal beeld op volledig scherm in ware kleuren vast te leggen.
Volgens Tim bracht het succes van de DigiView een gemeenschap van grafische kunstenaars en videomakers naar het Amiga-platform. Maar hoewel zijn eerste product een enorm succes was, droomde hij er nog steeds van om videomakers iets beters te bieden. Hij wilde een product ontwikkelen dat veel videofuncties zou combineren - schakelen, 3D-animatie, bewerking, enz. - in één gebruiksvriendelijk pakket.
Zoals oorspronkelijk bedacht, was de Video Toaster, zoals het werd genoemd, in de eerste plaats een digitale niet-lineaire editor, waarbij alle andere goodies voor de goede orde werden toegevoegd. Maar het bleek dat de opslagcapaciteit op de harde schijf voor digitale video niet direct beschikbaar was voor de eerste release van het product. De oplossing van het bedrijf was om de broodrooster gewoon te leveren met de functies die ze al hadden ontwikkeld en de niet-lineaire bewerkingsmogelijkheden toe te voegen naarmate de prijzen van de harde schijf daalden.
En zo werd de eerste versie van de Video Toaster geboren, een combinatieschakelaar, 3D-animator, verf en special effects-eenheid. Hoewel het niet alles deed wat Tim aanvankelijk had gehoopt, was het meteen een succes. Lokale televisiestations gebruikten het als een goedkope, hoogwaardige switcher; prosumer-videomakers gebruikten het om verbluffende titels en afbeeldingen aan hun programma's toe te voegen; een paar Hollywood-televisieproducenten gebruikten zelfs hun 3D-animatiepakket, LightWave, voor speciale effecten.
Maar misschien wel het belangrijkste dat de Toaster voor de videomaker heeft gedaan, is dit:het heeft bekendheid gegeven aan desktopvideo. Misschien wel meer dan enig ander product, liet het de wereld weten wat een geweldig team de thuiscomputer en de videocamera voor thuis zouden kunnen zijn.
In de hoop te profiteren van het succes van de Toaster, kwam er begin jaren negentig een stroom van desktopvideoproducten op de markt. Tegelijkertijd werden de IBM PC-kloon en Macintosh-computerplatforms videovriendelijker dan ooit tevoren. Hoewel dit zeker niet alleen te danken is aan de uitvinding van de Video Toaster, moet je je afvragen hoe anders de markt zou zijn als Tim Jenison en NewTek nooit hadden bestaan.
Talloze anderen
Natuurlijk pretendeert dit artikel niet alle belangrijke mannen en vrouwen te behandelen wier innovatieve producten de videowereld hebben beïnvloed. Een dergelijk werk zou vele boekdelen vullen en zou bijna dagelijks moeten worden bijgewerkt.
Op dit moment komen nieuwe innovaties op het gebied van video met een duizelingwekkende snelheid binnen. Het lijkt alsof elke keer dat we ons omdraaien, er een nieuwe ontwikkeling is die belooft de manier waarop we onze camcorders gebruiken te veranderen. Digitale videocassettes, MPEG, video-kiestoon en tal van andere innovaties beloven de komende jaren zeer interessante tijden te maken voor videomakers.
Voor de oude Chinezen werd de uitdrukking "moge je in interessante tijden leven" als een vloek beschouwd. Voor de videomaker in deze tijd lijkt het vaak meer een zegen. Als de oude Chinezen videocamera's hadden gehad, hadden ze de dingen misschien anders gezien.
Waar zijn ze nu?
Yuma Shiraishi en Shizuo Takano werk nog steeds voor JVC. Takano is nu senior managing director van de videoproductendivisie van JVC.
Mark Haun en Michael D'Addio videoproducten van professionele kwaliteit naar het prijsniveau van de consument blijven brengen. Een van hun nieuwste releases is het Video Palette, een alles-in-één TBC, video-analysator, processor, versterker, generator voor speciale effecten en kleurcorrector.
Mark blijft dromen over de toekomst van het maken van video's. Toen hem werd gevraagd naar het komende tijdperk van digitale video, zei hij:"Wat kunnen ondernemers doen terwijl we wachten op de bandbreedte voor video via internet?"
Tim Jenison en NewTek hebben onlangs hun nieuwste product aangekondigd, de Toaster voor Windows, die de niet-lineaire bewerkingsinterface van de Toaster Flyer zal bevatten.
Voor de toekomst voorziet Tim een DTV-markt die blijft groeien en meer macht biedt aan de videomaker voor consumenten. "Wat ik zo leuk vind aan dit bedrijf, is dat de grondstoffen waarmee we werken elk jaar sneller en goedkoper worden. Er is geen andere branche zoals deze."
—J.M.