Het gebruik van een dioptrie met gesplitst veld was vroeger veel gebruikelijker, maar het is nog steeds een effectief hulpmiddel. Wat is het en hoe kun je het effect zelf creëren?
Na de afgelopen decennia uit de gratie te zijn geraakt, keert de gesplitste dioptrie terug naar de cinematografische stijl - en je hebt er niet per se een nodig om twee verschillende vlakken scherp te krijgen in dezelfde opname.
Een split-field dioptrie is een halfovaal stuk glas dat voor een lens zit, waardoor twee afzonderlijke diepten worden gecreëerd die beide tegelijkertijd scherp zijn. Het is een ietwat vreemd effect omdat de achtergrond van de twee zones nog steeds wazig kan zijn als de camera is ingesteld op een lage f-stop.
Componeren binnen het kader is in Hollywood een beetje een eenhoorn geworden omdat de gemiddelde opnameduur de afgelopen 40 jaar is gedaald van 6 seconden naar 2,5 seconden. De meeste regisseurs kiezen ervoor om tussen opnamen te knippen in plaats van beide tegelijkertijd in beeld te houden - omdat je in de post meer controle hebt over hoe lang elke opname op het scherm blijft. Een dioptrie-opname met gesplitst veld is een elegantere (maar in sommige opzichten meer beperkende) methode om het publiek twee onderwerpen tegelijkertijd te laten zien - en ze te laten kiezen naar welke ze willen kijken.
De Hitchcock-regel
Hitchcock verklaarde dat de grootte van een object in het frame in verhouding moet staan tot de betekenis van dat object voor de plot. Het klassieke voorbeeld hiervan is een groot kanon op de voorgrond. Het is moeilijk om dit soort opnamen te maken zonder een dioptrie met gesplitst veld, omdat je op een super 35-camera met f16 of hoger zou moeten fotograferen om voldoende scherptediepte te krijgen, en dat kost heel veel licht. Hetzelfde geldt voor elke opname met een diepe focus, zoals in 12 Angry Men . (Er is een reden waarom de acteurs zweetten.)
Peter Jackson, een fan van Hitchcock, gebruikte deze regel meerdere keren in The Lord of the Rings trilogie. De Ene Ring had een enorme betekenis voor de plot, maar het was een klein object, dus Jackson gebruikte talloze dioptrie-opnamen met een gesplitst veld om het groot op de voorgrond te laten opdoemen. Hij gebruikte ook een gigantische propring om een soortgelijk effect te krijgen zonder te maken te krijgen met de wazige lijn die een dioptrie met gesplitst veld creëert.
De ring domineert dat kader, maar we zien nog steeds de karakters op de achtergrond — en de relatie van de ring tot hen.
Het nadeel van split-field dioptrieën is dat je er een moet hebben die past bij de lens die je gebruikt, aangepast aan de twee afstanden die je hoopt scherp te krijgen, wat vooraf plannen en wat gespecialiseerde apparatuur vereist.
Een alternatieve manier om een diepe focus in een opname te krijgen, is door twee foto's achteraf te combineren. Je maakt je opname twee keer:een keer met het voorste vlak in focus en een tweede keer met het achterste vlak in focus. Vervolgens combineer je die foto's in de post door de bovenste te maskeren, en het resultaat is een opname waarbij beide objecten scherp zijn.
In tegenstelling tot de optische methode in de camera, laat dit geen vage lijn tussen de twee afstanden achter. Je kunt kiezen waar het masker heen gaat en het beter doen om het te verbergen.
Een ander voordeel van de post-methode is dat je de focus in één opname kunt trekken terwijl de andere stil blijft staan. Hiermee kunt u een personage laten zien dat van het achterste focusvlak naar het voorste loopt, in interactie met het object of het tweede vlak. U kunt eenvoudig de dekking van het voorvlak laten vervagen wanneer de focus van beide hetzelfde is; je moet er alleen voor zorgen dat de schaduwen van het ene element het andere niet beïnvloeden, anders mislukt de illusie.